فیلم | قصه زیر و زبرهای شیرین کنی‌ها | گویشی که ثبت ملی شد
تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۲۱۹۵۲
همشهری آنلاین- سمیرانشلی: از اوایل دهه ۴۰ گویش کنی کم‌کم جای خود را به لهجه تهرانی داد و این گویش فقط درمیان قدیمی‌های محله ماندگار شد.عبدالله درویش، پژوهشگر و شاعر محله کن، می گوید: «والنتین ژوکوفسکی، خاورشناس و زبان‌شناس روس، اواخر قرن ۱۹ میلادی در سفری به ایران در حوالی شمیران با گویش تجریشی آشنا می‌شود و در آثارش به این گویش اشاره می‌کند؛ گویشی که شباهت بسیاری با گویش مازندرانی دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
امروز هم در محدوده‌هایی از جمله سرآسیاب دولاب، ری و... هنوز هم افرادی با لهجه شمیرانی صحبت می‌کنند؛ لهجه‌ای که ملایم‌شده گویش مازنی است. در کنار این گویشی، لهجه تاتی نیز در منطقه غرب تهران رواج داشته است و در گفت‌وگوهای بسیاری از روستانشینان این محدوده شنیده می‌شد.»
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
درویش در صحبت‌هایش از لغات و جملاتی با لهجه کنی استفاده می‌کند. او که کتابی در این باره نوشته و شعرهایی با گویش کنی سروده است، می‌گوید: «گویش کنی بسیار شیرین است. در اغلب اوقات سعی می کنم در خانه و محله بیشتر به این گویش صحبت کنم تا هم آن را زنده نگه دارم و هم به جوانان محله هویت و فرهنگ کن را گوشزد کنم.»
درویش تا امروز بیش از ۵۰۰ شعر با گویش کنی سروده است. او می گوید: «از زمانی که صحبت کردن را درک کردم، اهالی محله کن به این گویش صحبت می کردند. پدرم، حاج حبیب‌الله درویش، تا سال ۱۳۷۰ که فوت کرد فقط کنی صحبت می‌کرد. تقریباً از اوایل دهه ۴۰ کم‌کم لغات تهرانی وارد گویش مردم کن شد. همان زمان که ماشین به روستا آمد و مردهای ده کم‌کم کت و شلوار پوشیدند و داد و ستد با شهر بیشتر شد.»
زبان تاتی که از قدیم در ایران وجود داشته از قزوین شروع می‌شود واز الموت تا طالقان و روستاهای قدیم کرج و روستاهای جاده چالوس رواج داشته است. این زبان و گویش در روستاهای کن، سولقان، کشار، رندان، امامزاده داود (ع) و کیگا تا شمیران و تجریش تا لواسانات و اوشان و فشم هم به عنوان لهجه اصلی مردم محسوب می شد. تفاوت این گویش ها در زیر و زبر بود، اما ریشه یکسانی داشتند.
در گویش کنی بیشتر کلمات شکل و فرم خود را داشت. به عنوان مثال، کلمه «دخوف» یعنی بخواب، بخور با فتحه روی ب یعنی بخور. درویش در ادامه می گوید: «تا امروز بیش از ۹۰۰ کلمه جدید در لهجه کنی پیدا کرده ام. هنوز هم در گفت‌وگو با پیرمردها و پیرزن ها به کلمات جدیدی برخورد می‌کنم. خوشبختانه گویش کنی به عنوان میراث ناملموس محله کن ثبت ملی شده است.»
دوبیتی با گویش زیبای کنی
دِلَم آغِستِ یِ غَم وامبِشِ وَخـتـی دِنـی یِ ی
غُصتَ قَتِ چَنتا کوه هَمراشِ وختی دِنی یِ ی
سیــنه ی مـــن مِـگِدِ غُــز قـُــلِ یِ آتیــش آ خَ
از سرم دود و دَمَ پـام بِـشِ وَختی دِنــی یِ ی
معنی:
دلـم لبـریـز ازغـم می‌شـود وقـتی نیسـتی
غم به اندازه چند تا کوه دارد وقتی نیستی
سیـنـه من پراز آتش گداخته است زیرا
از سرم دود بلند می‌شود وقتی نـیـستـی
بعضی از لغات کَنیپِوزار = کفش
بِوریخت = فرار کرد
پَ سَخ = چرا
هاکید = گرفت
آرِسمَ = لثه
بَنِست = نشست
ماخام = می‌خواهم
وِرزُ؛ وَبال = قرض کردن
لِوی اُلُم = لب پرتگاه
کد خبر 843050 برچسب‌ها هویت شهری همشهری محلهمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: هویت شهری همشهری محله محله کن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۲۱۹۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سایه ناظر مالی روی امضاهای مدیرعامل پرسپولیس
به گزارش خبرنگار مهر، کنسرسیوم بانکی پس از خرید بلوک سهام ۸۵ درصدی باشگاه پرسپولیس در خصوص جزئیات واگذاری کرسی‌های هیأت مدیره و همچنین تعیین مدیرعامل به توافق‌هایی دست پیدا کرد تا در نهایت با اعلام مدیرعامل یکی از این بانک‌ها که عهده دار تعیین مدیرعامل است، رضا درویش با یک شرط به کارش ادامه دهد.
درویش در حالی تا پایان فصل جاری به کارش در پرسپولیس ادامه می‌دهد که ناظر مالی باید روی کارهای او نظارت کند. این عضو اقتصادی که با نظر مستقیم کنسرسیوم بانکی قرار است عضویت در هیأت مدیره باشگاه را نیز دریافت کند قرار است به تمام قراردادهای جاری باشگاه رسیدگی کند.
در حقیقت درویش دیگر نمی‌تواند بدون مجوز این عضو مهم قراردادهای مالی امضا کند و باید تاییدیه های او را نیز دریافت کند.
قرار است عضو جدید ناظر بر امور مالی - حقوقی مدیرعامل باشگاه در هفته آینده شروع به کار کرده و تمام موارد از پیش تعیین شده که در آستانه عقد قرارداد است را مورد بازنگری قرار دهد.
شایان ذکر است کنسرسیوم بانکی تصمیم دارد پس از پایان فصل جاری لیگ برتر در خصوص ادامه حضور درویش در این باشگاه تصمیم گیری خواهد کرد.
کد خبر 6091691
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است